شرط داوری چیست و چگونه باطل میشود؟
بر اساس شرط داوری دو طرف قرارداد توافق کرده و متعهد می‌شوند که در صورت بروز اختلاف، آن را از طریق داوری و خارج از دادگاه حل کنند و به دادگستری رجوع نکنند.
شرط داوری ممکن است به صورت یک شرط ضمن عقد در قرارداد گنجانده شود یا آنگه در سند مستقلی به قرارداد اصلی ضمیمه شود.
شرط داوری ممکن است خاص یا عام باشد. شرط داوری خاص محدودیتی در اختلافاتی که منجر به رجوع به داور می‌شوند ایجاد می‌کند. اما با شرط داوری عام تمام اختلافاتی که در آینده حادث می‌شوند می‌بایست با روش داوری رفع شود.
شرط داوری چیست و چگونه باطل میشود؟
اگر قراردادی که در آن شرط داوری شده است ، باطل شود ، باعث باطل شدن شرط داوری هم می شود و یا خیر؟
خیر پاسخ منفی است و طبق قواعد حقوقی ای که در ادامه به آن اشاره می شود اصل بر اعتبار مستقل قرارداد داوری از قرارداد است و به آن اصطلاحا استقلال قرارداد داوری گفته می شود.
مثلاً مطابق بند ۱ ماده ۲۳ قواعد داوری آنسیترال اصلاحی ۲۰۱۰، موافقتنامه داوری از حیث تشکیل آن وابسته به قرارداد دیگری نمی باشد و حتی اگر قرارداد اصلی میان طرفین باطل باشد،
قرارداد داوری صحیح و موضوع اختلاف، قابل ارجاع به آن می باشد اما برای اینکه درگیر تفسیرهای مختلف نشوید، حتما در شرط داوری تصریح کنید که اعتبارش طبق توافق طرفین مستقل از قرارداد اصلی است و شامل رسیدگی به ادعای بطلان قرارداد نیز میشود چرا که در رویه قضائی برخی از دادگاه اعتقاد دارند که در داوری داخلی شرط تابع عقد است اگر قرارداد باطل شود ، شرط داوری هم باطل است و داور نمی تواند به موضوع رسیدگی کند و حل و فصل ادعا ها با دادگاه است.
مورد دیگر که باعث بطلان رای داوری میباشد ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی میباشد :
ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی: رأی داوری درموارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد:
- رأی صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.
- داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رأی صادر کرده‌است.
- داور خارج ازحدود اختیار خود رأی صادر نموده باشد. دراین صورت فقط آن قسمت از رأی که خارج از اختیارات داور است ابطال می‌گردد.
- رأی داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
- رأی داور با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
- رأی به وسیله داورانی صادرشده که مجازبه صدوررای نبوده‌اند
- قرارداد رجوع به داوری بی‌اعتبار بوده باشد.
چگونه اعتراض به رای داوری کنیم
رای داوری قطعی است و در مفهومی که به آرای دادگاه های بدوی میتوان اعتراض نمود و در دادگاه تجدیدنظر از هر حیث قابلیت بازبینی و بررسی دارد، نیست پس رای داور قابل اعتراض نیست اما اگر رایی خلاف قانون صادر شده باشد ، می توان از دادگاه درخواست ابطال رای را خواست .
در این حالت، دادگاه ها صرفاً در موارد اساسی و خاص که در ماده ۴۸۹ قانون آئین دادرسی مدنی اشاره شده رسیدگی می نمایند و سایر اعتراض ها قابل رسیدگی توسط دادگاه نیست و این اهمیت رای داوری را نشان می دهد که به همین علت از این منظر رای داوری یک رای قطعی محسوب میشود.
