قرار سقوط دعوا چیست؟
- قرار عبارت‌است از تصمیم قضایی، که از سوی مقام قضایی در طول تحقیقات مقدماتی و در مقام انجام دادن تحقیق و در موارد استثنایی در جریان محاکمه و رسیدگی دادگاه صادر می‌شود، این تصمیم ممکن است ناظر به متهم، سایر اشخاص، یا در مورد اشیاء و اموال آنان باشد.
در علم حقوق نیز قرار این‌گونه تعریف می‌شود: قرار عبارت است از تصمیم دادگاه در امر ترافعی که کلاً یا بعضاً قاطع دعوی و خصومت نباشد.
- قرار سقوط دعوا چیست؟ یکی از انواع قرارهای قاطع دعوا ، قرار سقوط دعوی است . اما در مواردی ممکن است که حق اقامه دعوا به دلیل عواملی از شخص مدعی سلب بشود . در اصطلاح حقوقی به آن زوال دعوا یا سقوط دعوا گفته می شود که در این گونه موارد ، دادگاه قراری تحت عنوان قرار سقوط دعوا صادر می نماید . بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، قرار سقوط دعوا در مواردی صادر می شود که دعوا پیش از صدور حکم زایل شود .
این قرار اعتبار امر مختوم دارد و خواهان نمیتواند همان دعوا را طرح کند.
- سقوط دعوا بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی در موارد گوناگونی ممکن است رخ دهد . در مواردی که دعوا ساقط شود ، دادگاه قرار سقوط دعوا صادر می کند . سقوط دعوی ممکن است در نتیجه سه عامل باشد .
نخست ؛ سقوط دعوا در نتیجه صدور حکم قطعی
رسیدگی توسط دادگاه و صادر شدن حکم قطعی در دادگاه سبب می شود که اختلاف میان دو طرف پایان یابد . بنابراین ، در صورتی که از سوی دادگاه حکمی صادر شود و حکم قطعی شود ، رسیدگی دوباره به دعوا غیر ممکن می شود و به اصطلاح ، از اعتبار امر مختومه برخوردار می شود .
دوم ؛ سقوط دعوا در نتیجه زوال حق اصلی
زوال دعوا نیز یکی دیگر از موارد صدور قرار سقوط دعوا است . در مواردی که حق فرد بنا به دلایلی زایل می شود ، به تبع آن دعوا نیز ساقط می شود . زوال دعوا را می توان به دو نوع زوال ارادی و غیر ارادی تقسیم بندی نمود . به عنوان مثال ، زمانیکه شخصی به طور ارادی از حق خود بگذرد ، چون این حق را از خود سلب کرده است ، دیگر نمی تواند به موجب این حق ، دعوایی در دادگاه اقامه کند .
سوم ؛ سقوط دعوا در نتیجه استرداد دعوا ( صدور قرار سقوط دعوا )
بر اساس بند ج ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی ، در صورتی که خواهان پس از ختم مذاکرات طرفین ، درخواست استرداد دعوا کند و خوانده با استرداد دعوا موافق نباشد ، خواهان می تواند از دعوای خود به صورت کلی صرف نظر کند که در این صورت قرار سقوط دعوا صادر می شود . از این رو ، دعوا اعتبار قضیه امر مختومه پیدا می کند .