به چه ملکی ملک وقفی می گویند؟
ملک وقفی زمینی است که مالکش آن را وقف امور خیر کرده است.
بدین معنی که مالکیت زمین در اختیار سازمان اوقاف قرار دارد
و این سازمان زمین را در مقابل اقساط ۹۹ ساله به افراد اجاره می‌دهد و اجاره دریافتی صرف امور خیر می‌شود.
سند ملک وقفی و ملک شخصی چه تفاوتی دارد؟
در هر سند ملکی حدود چهارگانه ی ملک؛ یعنی شمال و جنوب، شرق و غرب و نیز حدود املاک مجاور با آن و یا حدود دسترسی به خیابان مشخص شده است.
اما بیشتر سندهای وقفی، مخصوصاً آنها که در قدیم نوشته شده اند،
حدود و مشخصات کاملی ندارند؛ به طوری که گاهی تشخیص نوع وقف و مصرف آن هم مشکل است.
نقل و انتقال هر سند ملکی در دفاتر اسناد و املاک صورت می گیرد؛
اما نقل و انتقال ملک وقفی باید با نظارت و مجوز متولی آن، که معمولاً سازمان حج و اوقاف است؛ صورت گیرد. اگر این مراتب رعایت نشوند، هرگونه نقل و انتقال، غیر قانونی است.
آیا انتقال ملک اوقافی امکان پذیر است؟
مال وقف شده (موقوفه) قابل خرید و فروش نیست و همچنین هرگونه عمل حقوقی که موجب انتقال مال موقوفه به دیگران شود، ممنوع است.
ولی مطابق ماده ۸۸ قانون مدنی:
بیع (خرید و فروش) وقف در صورتی که خراب شود یا خوف (ترس) آن باشد که منجر به خرابی گردد
به طوری که انتفاع (استفاده) از آن ممکن نباشد در صورتی جایز است که عمران آن متعذر باشد یا کسی برای عمران آن حاضر نشود.
شرایط صحت عقد وقف
وقف مال در صورتی صحیح است که اولاً عین باشد و ثانیاً با استعمال و استفاده از آن، عین باقی بماند
به طور مثال نمیتوان یک دستگاه ماشین را وقف نمود
چرا که با استفاده از آن ماشین از بین می رود و وقف بر مقاصد غیر مشروع باطل است
به طور مثال نمی توان خانه ای را برای تاسیس کاباره وقف نمود
و همچنین وقف بر مجهول و نیز بر معدوم صحیح نیست مگر به تبع موجود
به طور مثال واقف نمی تواند بگوید ملکم را وقف برای نوه پسرم نمودم
در حالیکه هنوز حتی پسرش ازدواج نکرده است یکی از شرایط اصلی و مهم در وقف قبض مال موقوفه می باشد .
منظور از قبض این می باشد که واقف می بایست مال را به تصرف موقوف علیهم بدهد .
یعنی قبض مال موقوفه شرط صحت وقف است و مادامی که قبض صورت نگرفته باشد وقف محقق نمی‌شود
لذا اگر قبل از قبض مال ، واقف فوت کند و وقف باطل می گردد
و وقف بعد از وقوع آن و حصول قبض لازم است و واقف نمی‌تواند از آن رجوع کند.
یا در آن تغییری بدهد یا کسی را از موقوف علیهم خارج و یا کسی را داخل در موقوف علیهم قرار دهد
یا خود به عنوان تولیت دخالت کند بعد از محقق گشتن وقف،
واقف دیگر هیچ رابطه‌ای با ملک موقوفه ندارد و موقوف علیهم هم نسبت به مال موقوفه فقط حق انتفاع دارند
بنابراین وقف دارای شخصیت حقوقی مستقل است.