رد مال چیست ؟
رد مال چیست ؟
رد عین مال: به معنای بازگشت دارایی به صاحب آن است که به طور غیرقانونی از او گرفته شده است. در این روش، دارایی‌هایی که به صورت مستقیم از فرد گرفته شده اند، به صورت کامل به او بازگردانده می‌شود.
رد مثل مال: به معنای بازگشت دارایی به فردی است که به طور غیرمستقیم از او گرفته شده است
وقتی مالی که در مالکیت دیگری است، به طریق غیر قانونی یا بدون اجازه فرد، مورد تصرف دیگری قرار بگیرد، میتوان از متصرف غیر قانونی شکایت کرد. دادگاه، در حکم خود، متصرف غیر قانونی را محکوم به رد مال می کند که در صورت نبود آن، دادگاه حکم به رد مثل مال یا پرداخت قیمت آن به نرخ روز می دهد.
هنگامی که مالی در مالکیت فردی باشد از راه غیر قانونی و یا بدون رضایت و اجازه شخص مورد تصرف غیر واقع گردد، امکان شکایت از متصرف غیر قانونی وجود دارد و میتوان وی را مجبور به باز گرداندن مال کرد. در این خصوص، هنگامی که شکایت در دادگاه بررسی واقع شود، قاضی متصرف غیر قانونی را به رد مال محکوم می‌نماید.
نکات رد مال در جرم کلاهبرداری
• رد مال به معنای استرداد و پس دادن همان مال برده شده به صاحبش است.
• در صورت مفقودی یا تلف شدن عین مال برده شده، رد مثل یا قیمت آن به صاحب اصلی بر عهده کلاهبردار میباشد.
• رد مال در خصوص خریدار مال مورد کلاهبرداری نیز صادق است و کلاهبردار باید عوض دریافتی از خریدار را به وی برگرداند.
• برای صدور محکومیت کلاهبردار بر رد مال نیازی به تقدیم دادخواست نمیباشد.
• رد مال در جرم کلاهبرداری در متن دادنامه صادره از محکمه بعنوان یکی از مجازاتها مورد حکم قرار میگیرد.
خوب است بدانید عدم رد مال در جرم کلاهبردرای موجب آن میباشد که کلاهبردار تا یوم الادا یعنی تا زمانیکه مال را به صاحبش بازگرداند در زندان بماند و حتی پس از گذراندن سالهای حبس تعزیری اش بازهم نتواند از زندان رهایی یابد. لذا نتیجه عدم رد مال به صاحبش در جرم کلاهبرداری موجب ادامه داشتن حبس و زندان برای مرتکب جرم کلاهبرداری است.
• نکته: رد مال در جرم کلاهبرداری دارای جنبه حق الناسی میباشد. لذا عفو یا گذشت یا عدول از آن به دست مقام قضایی ممکن نبوده و اختیاری در این زمینه ندارد.
اعسار در رد مال به چه معناست؟
زمانی که جرم کلاهبرداری در رد مال به دادگاه کشیده شد و محکوم مشخص شد،همانطور که گفتیم او باید اصل، مانند و یا قیمت مال سرقت شده را به صاحبش باز گرداند. حال اگر فرد کلاهبردار استطاعت مالی برای رد مال به ملک را نداشته باشد و سالهای بسیاری هم در زندان بماند، برای مالباخته سودی نخواهد داشت.
از این رو قانون شرایطی را ایجاد کرده است. مثلاً مالباخته می‌تواند درباره اموال و دارایی‌های کلاهبردار تحقیق کند و حکم توقیف آن‌ها رابه دادگاه بدهد.
در این صورت، دادگاه از محل دارایی‌های فرد کلاهبردار، اموال مالباخته را به او بازمی‌گرداند ولی در شرایطی که کلاهبردار مالی هم نداشته باشد که بتوان توقیف کرد، کلاهبردار می‌تواند تقاضای اعسار کند.
اگر مشخص شود که فرد کلاهبردار استطاعت مالی برای بازگرداندن اموال فرد مالباخته را ندارد، با درخواست اعسار، می‌تواند رد مال را به صورت اقساطی انجام دهد. به این ترتیب مالباخته می‌تواند هر ماه مبلغی را به صورت اقساط از فرد کلاهبردار پس بگیرد.