پابند الکترونیکی
پابند الکترونیکی
پابند الکترونیکی دستگاهی مانند «جی پی اس» می باشد و توسط سیستم مانیتورینگ کنترل میشود به مچ پای افراد بسته میشود. هدف از آن کنترل زندانی در محدوده جغرافیایی مشخصی می باشد و با خروج زندانی از محدوه جغرافیایی مشخص می شود و زندانی در بیرون زندان و تحت نظارت این سامانه، علاوه بر فعالیت خود، مدت زمان حبس خود را سپری کند.
نحوه استفاده از استفاده از پابند الکترونیکی چیست؟
قانون گذار ایران در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، برای کاهش تعداد محکومین به مجازات زندان برخی از راهکارهای تخفیف دهنده را پیش بینی کرده است. برای مثال می توان به مجازات های جایگزین حبس اشاره کرد که در صورت وجود شرایط قانونی، محکوم علیه می تواند به جای تحمل مجازات حبس، جزای نقدی بپردازد.
یکی از انواع تخفیفاتی که برای سپری کردن دوران محکومیت به حبس در بیرون از زندان پیش بینی شده، استفاده از پابند الکترونیکی است. طبق ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی در صورت وجود شرایط قانونی استفاده، محکوم علیه به جای سپری کردن زندان، تحت نظارت سامانه های الکترونیکی قرار گیرد. بنابر ماده مذکور استفاده از پابند الکترونیکی تنها در مورد محکومیت به مجازات زندان برای پنج سال و کمتر از آن (حبس های تعزیری درجه ۵ تا ۸) ممکن است. همچنین در مورد حبس های ۵ تا ۲۵ سال نیز پس از تحمل حداقل یک چهارم دوران محکومیت، محکوم می تواند تحت نظارت سامانه های الکترونیکی قرار گیرد.
برای تحت نظارت سامانه های الکترونیکی قرار گرفتن محکوم علیه، می بایست وسیله ای که دارای ردیاب است از جمله پابند الکترونیکی به وی نصب شود. محکوم علیه می بایست در طول دوران استفاده از پابند الکترونیکی در محدوده مکانی مشخص که توسط دادگاه تعیین می شود حضور داشته باشد.
در این ارتباط ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ مقرر نموده است: «در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه می تواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را با رضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه (سیستمهای) الکترونیکی قرار دهد)).
تبصره ۱- دادگاه در صورت لزوم می تواند محکوم را تابع تدابیر نظارتی یا دستورهای ذکر شده در تعویق مراقبتی قرار دهد.
تبصره ۲- مقررات این ماده در مورد حبس‌های تعزیری درجه دو، درجه سه و درجه چهار نیز پس از گذراندن یک چهارم مجازات‌های حبس قابل اِعمال است.
تبصره ۳- قوه قضاییه می تواند برای اجرای تدابیر نظارتی موضوع این ماده یا سایر مقرراتی که به موجب آن متهم یا محکوم تحت نظارت الکترونیکی قرار می‌گیرد، با نظارت سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند. آیین نامه اجرائی این تبصره توسط معاونت حقوقی قوه قضاییه با همکاری مرکز آمار و فناوری و سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور تهیه می شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه می رسد.»
در پاسخ به این پرسش که پابند الکترونیک چگونه شارژ می شود؟ باید گفت، برای شارژ، فرد دارای پابند الکترونیکی، باید در مواعد مقرر، به مراجع تعیین شده، مراجعه نماید و در برخی موارد، دستگاه شارژ، به متهم یا زندانی، تحویل می گردد؛ پابند بسته به مدل و نوع آن، برای مدت ۷۳ ساعت یا بیشتر، در شارژ قرار خواهد گرفت و پس از آن، پابند این شارژ را برای مدت یک سال و یا بیشتر و کمتر بسته به مدل، نگاه خواهد داشت.
مراحل گرفتن پابند الکترونیک
• الف- اخذ وثیقه جهت جبران خسارت وارده به تجهیزات (دستبند یا پابند الکترونیکی ) و اجرای تعهدات مربوط؛
• ب- ارائه آموزش های لازم به متهم یا محکوم علیه و اخذ تعهد مبنی بر رعایت ضوابط مربوط؛
• پ- نصب و راه اندازی تجهیزات؛
• ت- دریافت هزینه استفاده از تجهیزات از فرد تحت مراقبت مطابق تعرفه، هر ماه یا در صورت تمایل وی به صورت یکجا.
ماده ۵۵۴ قانون آیین دادرسی کیفری مقرر نموده است:
“قاضی اجرای احکام کیفری، پس از موافقت دادگاه با پیشنهاد موضوع ماده فوق، با اخذ تامین متناسب از محکوم علیه، دستور اجرای تصمیم دادگاه را صادر و مراتب را به زندان اعلام می کند.”
بعد از اخذ تصمیم قاضی صادرکننده رای قطعی مبنی بر استفاده از پابند الکترونیکی، پرونده به اجرای احکام ارجاع داده میشود تا مراتب به زندان اعلام گردد. مامورین زندان موظفند که فرد زندانی را به مرکز مراقبت الکترونیک زندان معرفی نمایند تا آموزش و اقدامات لازم انجام بگیرد و پابند نصب شده و زندانی نیز وثیقه ای به مبلغ دو میلیون و دویست هزار تومان پرداخت نماید.
بعد از انجام مراحل فوق الذکر، فرد زندانی میتواند الباقی دوران محکومیت خود را با استفاده از پابند الکترونیکی در بیرون از زندان سپری نماید. نکته قابل توجه این است که افرادی که پرونده آنها هنوز منتهی به صدور حکم محکومیت نشده است نیز میتوانند درخواست استفاده از پابند الکترونیکی را به قاضی رسیدگی کننده به پرونده، تقدیم نمایند. قاضی در صورتی که حکم محکومیت متهم مبنی بر تحمل حبس را صادر کند، میتواند بجای تحمل زندان، متهم را با رعایت شرایط فوق الذکر به استفاده از پابند الکترونیکی محکوم نماید.