به موجب ماده‌ی ۸۳۷ قانون مدنی، در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران محروم کردن وراث از ارث امکان ندارد. صاحب مال یا شخص مورث در صورتی که تصمیم بگیرد از رسیدن اموالش به وراث بعد از فوت ممانعت به‌عمل آورد، باید تکلیف اموال خود را در زمان حیاتش مشخص کند.
راه حل محرومیت از ارث برای کسی که قصد دارد اموالی از او به ورثه نرسد، در عمل وجود ندارد. درواقع هر فرد در زمان حیات تنها قادر است برای یک سوم اموالی که پس از مرگ از او باقی می‌ماند تصمیم‌گیری کند. درباره‌ی دو سوم باقی‌مانده، نظر و رضایت تمام ورثه لازم است.
برای تعیین تکلیف اموال پس از مرگ چه راه‌هایی وجود دارد؟
تنظیم وصیت‌نامه
وصیت تملیکی
وصیت عهدی
بیع
صلح عمری
وقف
هبه
فرد متوفی در صورتیکه وصیت نامه ای از خود به جای گذاشته باشد در ان وصت نامه تنها می تواند نسبت به یک سوم اموالش وصیت نماید و وصیت نسبت به یک سوم نافذ است و اگر وصیت نسبت به مازاد یک سوم باشد فقط با قبول ورثه نافذ است.
قواعد و قوانین ارث جزء قوانین امری است و سرپیچی از آن جایز نیست. اگر فردی یکی از فرزندان خود را از ارث محروم کند به موجب قانون این وصیت نامه باطل است و می توان ابطال وصیت نامه را خواست.
در بحث محرومیت از ارث مطابق ماده ۸۳۷ قانون مدنی اگر شخصی بر حسب وصیت خود یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت وی نافذ نیست و قابل قبول نخواهد بود. لذا محرومیت از ارث طبق ماده فوق تا ثلث اموال وصیت نافذ است و درست به حساب می آید اما محرومیت ارث از کل اموال قابل قبول نبوده و نافذ نیست.
موارد محرومیت از ارث در قانون مدنی چیست؟
۱ – قتل : چنانچه شخصی مورث خود را به قتل برسد از ارث محروم می‌شود. به عنوان مثال اگر پسری پدر خود را به قتل برساند ارث به وی تعلق نمی گیرد.
۲ – کفر : مطابق قانون کافر از مسلمان ارث نمی‌برد. ولی اگر کافر بمیرد و یکی از وراث او مسلمان باشد، تمام اموالش به او می رسد.
۳ – والد الزنا : فرزندی که حاصل یک رابطه نامشروع باشد و ولد الزنا باشد، از والدین خود ارث نمی‌برد. جهت اطلاعات بیشتر در خصوص ارث فرزند نامشروع می توانید بر روی مقاله کیلیک نمائید.
۴ – لعان : در صورتی که که میان زن و شوهری لعان صورت بگیرد و یکی از آنها در مدت زمان عده بمیرد؛ در اینصورت هر کدام که زنده بماند از شخص متوفی ارث نمی‌برد.