نفقه چیست؟
درماده ۱۱۰۷ قانون مدنی این چنین تعریف می کند:
« نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد
و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء.»
پس نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف شخص متناسب با وضعیت او.
اشخاص واجب النفقه
در واقع اولین و مهم ترین شخصی که مرد مکلف به پرداخت نفقه به او می باشد همسر دائم است.
زوجیت موقت
در رابطه با زوجه موقت نیز باید گفت که طبق ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی
نفقه در عقد موقت بر مرد واجب نمی باشد مگر اینکه در شروط ضمن عقد
شرطی مبنی پرداخت نفقه معین شده و برآن توافق شده باشد.
به عبارت دیگر نفقه از وظایف و تکالیف مرد در عقد دائم است
و شامل عقد موقت نمی شود مگر اینکه زن در حین عقد پرداخت نفقه را شرط کرده باشد.
نفقه اقارب
طبق ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی:
«در روابط بین اقارب فقط اقارب نسبی و در خط عمودی اعم از صعودی و یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند.»
نفقه فرزندان
پدر مکلف است در هر صورت نفقه فرزندان خود را بپردازد. حتی بعد از طلاق و حتی در صورتی که حضانت آنها به حکم دادگاه به مادرشان واگذار شده باشد. در صورت ترک انفاق به فرزندان می توان
از ضمانت اجراهایی که برای آن مقرر شده استفاده کرد و پدر را مکلف به پرداخت نفقه نمود.
آیا پدر برای همیشه مکلف به پرداخت نفقه به فرزندان خود است یا مدت زمان مشخصی دارد؟
پدر برای فرزند پسر تا زمانی که شغل مناسبی پیدا کند و بتواند هزینه های زندگی خود را پرداخت کند و برای فرزند دختر خود تا زمانی که ازدواج کند و وارد زندگی مشترک شود تکلیف به پرداخت نفقه دارد. همچنین در صورتی که پسر بیکار شود یا دختر طلاق بگیرد و توانایی تامین ابتدایی ترین نیازهای زندگی مثل خوراک و پوشاک و مسکن را نداشته باشد، پدر طبق قانون باید بر طبق قواعد نفقه اقارب به آنها نفقه پرداخت کند.
آیا نفقه فرزند دختر با پسر تفاوت دارد؟
در میزان نفقه فرزند پسر و دختر علی الاصول تفاوتی وجود ندارد و در این راستا ملاک طبق قانون حد متعارف جهت گذران زندگی و استطاعت پدر است.