در اصطلاح حقوقی بدین معناست که یک فرد تکلیف امور مالی و غیرمالی خود را برای بعد از فوتش معلوم و مشخص کند.
ارکان وصیت
- وصی
- موصی‌له در وصیت تملیکی و وصی در وصیت عهدی
- موصی به
به فردی‌که به نفع او وصیّت می‌شود، موصی له می‌گویند که دومین رکن از وصیّت است..
تا چه مقدار از اموال قابل وصیت است؟
بر اساس قانون مدنی هر فرد می تواند همه اموالش را وصیت نماید
این وصیّت تا ثلث (یک سوم) آن نیازی به تنفیذ (رضایت و قبول) توسط ورثه متوفی ندارد،
اما اگر بیشتر از یک سوم باشد، برای اینکه اجرا شود ورثه باید به آن رضایت داشته باشند و به اصطلاح آن را تنفیذ نمایند.
همچنین، در صورتی که وصیّت به نفع یکی از ورثه باشد، علاوه بر آنچه که به موجب وصیّت به این شخص تعلق می گیرد، در ارث نیز سهیم خواهد بود و وصیّت باعث محروم ماندن از ارث نخواهد شد.
اقسام وصیت
تملیکی
- وصیت تملیکی مطابق ماده ۸۲۶ قانون مدنی عبارت است از اینکه
- کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجانی تملیک کند.
- از این رو یک فرد می تواند برای بعد از فوت خود، تا حدودی تکلیف اموال خود را مشخص کند در این نوع وصیت،
عهدی
- در ماده ۸۲۶ قانون مدنی تعریف شده است که بر اساس آن : عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور نماید”.
وصیت دست نویس یا خودنوشت
که به آن وصیت نامه خود نوشت یا وصیت نامه عادی نیز گفته می شود سندی عادی است که فرد وصیت کننده (موصی) به خط خود نوشته و در آن به تعیین تکلیف در خصوص اموال و دارایی ها و برخی امور برای زمان بعد از فوت خود می نماید. جهت اعتبار وصیت نامه خود نوشت رعایت شرایط و ضوابط زیر الزامی است:
۱حتما باید به خط خود وصیت کننده نوشته شده باشد.(بر اساس ماده ۲۸۰ قانون امور حسبی افراد بی سواد قادر به تنظیم وصیت نامه خود نوشت نخواهند بود)
۲تاریخ تنظیم وصیت اعم از روز، ماه، سال به خط وصیت کننده موجود باشد.
۳وصیت کننده آن را امضا زده باشد.(مهر یا اثر انگشت جایگزین امضاء نمی گردد.)
۴برای اعتبار و استفاده از وصیت نامه دستی در محاکم، علاوه بر موارد بالا باید به این مهم نیز اشاره داشت که بر اساس ماده ۲۹۴ قانون امور حسبی که اشعار می دارد: “دادگاه بخش در آگهی که برای اداره یا تصفیه ترکه یا تصدیق حصر وراثت می‌شود قید می‌کند که هر کس وصیت‌نامه‌ای از متوفی نزد او است در مدت سه ماه به دادگاهی که آگهی نموده بفرستد و پس از گذشتن این مدت هر وصیت‌نامه‌ای (جز وصیت‌نامه رسمی و سری) ابراز شود از درجه اعتبار ساقط است.