اعسار به معنای عدم کفایت دارایی جهت پرداخت هزینه های دادرسی یا بدهی (دیون) و مبلغ محکومیت فرد می باشد.
شرایط و مدارک لازم برای طرح دعوای اعسار
شاهد باید علاوه بر هویت، شغل، میزان درآمد و نحوه قانونی امرار معاش و درآمد مدعی اعسار (بدهکار)، به این موضوع نیز اشاره کند که
مدت نسبتاً مشخصی با مدیون معاشرت داشته که بواسطه آن نسبت به وضعیت معیشتی او اطلاع کافی دارد
و منشا اطلاعات او صرفاً گفته های دیگران و یا فرد بدهکار نیست.
شروط دیگر
۱- یکی دیگر از اقدامات ضروری در هنگام ارائه دادخواست اعسار این است که،
مدعی اعسار باید صورت کلیه اموال خود شامل تعداد یا مقدار و قیمت کلیه اموال منقول و غیرمنقول خود را بطور شفاف و دقیق و همچنین میزان وجوه نقدی که در بانک ها یا موسسات مالی و اعتباری ایرانی و حتی خارجی دارد، به همراه مشخصات کامل حساب های مذکور را به دادگاه اعلام نماید.
۲- مدعی اعسار باید کلیه مطالبات خود از اشخاص ثالث و اموالی که به هر نحوی نزد اشخاص ثالث دارد و نیز فهرست کلیه نقل و انتقالات و هر نوع تغییر دیگر در اموال فوق را در طی یک سال قبل از طرح دعوای اعسار به بعد را ضمیمه دادخواست کند.
پس از ثبت دادخواست اعسار، دادگاه مکلف است فوراً با استعلام از مراجع ذیربط نسبت به بررسی وضعیت مالی محکوم علیه جهت روشن شدن اعسار او اقدام کند.
انواع اعسار
- معسر مطلق
- معسر نسبی
مفهوم اعسار نسبی زمانی ایجاد می شود که فرد قادر است بدهی و دین خود را به صورت قسطی پرداخت کند. در اعسار مطلق فرد در شرایطی قرار دارد که به هیچ وجه نمی تواند بدهی خود را پرداخت کند. حتی با تقسیط بدهی نیز شخص توانایی مالی لازم را برای پرداخت نخواهد داشت
برای اثبات اعسار روش غالب، شهادت شهود هست.
اگر اعسار به صورت شهادت شهود باشد در این صورت حداقل به دو شاهد نیازمند خواهیم بود. این دو نفر باید از وضعیت مالی مدعی کاملا آگاه باشند. در شهادت نامه نیز موارد زیر ارائه می شود:
- مشخصات مدعی اعسار
- شغل معسر
- وسیله مورد نیاز برای امرار معاش
- دلایل عدم تمکن مالی مدعی برای پرداخت بدهی
- منشاء اطلاعات شهود
- مشخصات شهود
- اقامتگاه آنها